Krzysztof Pieliński, „Imaginacyjny konserwatyzm Benjamina Disraelego”, Studia Politologiczne vol. 13

Fundamentalna oryginalność myśli politycznej Disraelego jest pochodną inspiracji romantycznej. Dokonywana przezeń krytyka utylitaryzmu była zarówno krytyką indywidualizmu (kierowanie się jednostkowym poczuciem szczęścia), jak i krytyką przypisywanej mu skłonności koncentrowania się na materialnych aspektach życia. Rozziewowi pomiędzy dwa narody towarzyszyła obopólna ich dezintegracja – zanik poczucia wspólnoty – kategorii duchowej. Gdy krytykował Disraeli samoobalalność argumentów werbalnych to podważał moc perswazyjną retoryki dyskursywnej – apelacji do rozumu. Inaczej się rzeczy mają, podobnie jak u Hume’a, w przypadku argumentu kierującego się do głównego motywu ludzkich działań – namiętności i wyobraźni. Prawdziwym rządcą świata wszak jest ten, kto inspiruje entuzjazm. „Słowo wypowiedziane przez jego usta, myśl pochodząca z jego umysłu, wyrażone w odpowiednim czasie i w odpowiednim miejscu, mogą odmienić ich serca, mogą wpływać na ich uczucia, mogą zmieniać ich opinie, mogą wpływać na ich przeznaczenie”. To właśnie odrodzenie entuzjazmu w postaci restauracji wspólnoty jako bytu wyobrażonego stanie się podstawowym celem konserwatywnego projektu Disraelego. Wspólnotą taką będzie imperialny naród a precyzyjniej, idea imperium będzie środkiem odrodzenia patriotyzmu.

Convert your PDF to online magazine ↗