Tadeusz Klementewicz, „Nowa ekonomia polityczna”, czyli powrót ekonomii politycznej w analizie funkcji państwa w realnym kapitalizmie”, Studia Politologiczne vol. 37

W  artykule  ukazuje  się  ideologiczne  podstawy  programu  politycznego,  którego celem jest dalsze ograniczanie funkcji państwa w gospodarce oraz jako instrumentu kierowania  życiem  społecznym.  Podstaw  tych  dostarcza  ekonomia  głównego nurtu  oraz  rozwijana  na  jej  gruncie  „nowa  ekonomia  polityczna”.  Postuluje  ona ewolucję procesu rządzenia pod szyldem governance. Państwo powinno ograniczyć się do sterowania (steering) wiosłowanie zaś (rowing) powinno pozostawić innym podmiotom, zwłaszcza organizacjom społeczeństwa obywatelskiego. Hasło to stało się nośnym wytrychem ideologicznym technoliberalizmu. Jednak program ten pomija realne trudności rządzenia, które przynosi globalny kapitalizm, m.in., konieczność współdziałania  państw  dla  opracowania  brzegowych  warunków  korzystania z  globalnego  ekosystemu  i  siły  roboczej. Ponadto w triadzie rynek, państwo, społeczeństwo  obywatelskie  to  ostatnie  jest  w  dalszym  ciągu  społeczeństwem klasowym,  a  tym  samym  osią  jego  organizacji  i  funkcjonowania  jest  konflikt przemysłowy.  Państwo  narodowe  wciąż  jest  jedynym  realnym  instrumentarium kształtowania  losu  zbiorowego  danej  wspólnoty  polityczno-obywatelskiej.  Musi więc być państwem dystrybucyjnym, protektywnym, produktywnym i rozwojowym. Państwo  jednak  samo  nie  jest  przejrzyste,  wytwarza  dodatkowe  koszty  swojego funkcjonowania. Tworzy bowiem ład regulacyjny, którego funkcjonowanie obciąża społeczeństwo kosztami transakcyjnymi. Funkcjonowanie państwa w tych warunkach umożliwia  firmom,  grupom  interesu  pogoń  za  rentą  polityczną.  Wyzwaniem praktycznym nie jest więc w tej sytuacji tworzenie państwa taniego, lecz państwa, które efektywnie wykorzystuje publiczne fundusze dla realizacji celów dyktowanych racjonalnością makrospołeczną. Do tego jednak potrzebna jest sprawna kontrola biurokracji państwowej i personelu politycznego państwa.

Convert your PDF to digital flipbook ↗