Celem artykułu jest dokonanie przeglądu ujęć teoretycznych odnoszących się do podziałów społeczno-politycznych. Z jednej strony występuje ugruntowana tradycja myślenia w tych kategoriach o zależnościach między społeczeństwem, środowiskami społecznymi z drugiej zaś pojawiają się podejścia wskazujące na rosnącą koniunkturalność tych zależności. W literaturze przedmiotu wskazuje się również na bardziej złożone relacje między społeczeństwem (elektoratami) a systemem partyjnym. Artykuł zawiera przegląd zróżnicowanych podejść pod kątem ich użyteczności do badań empirycznych, w tym do badań prowadzonych w Polsce.