W większości współczesnych społeczeństw zmiany społeczne realizowane są w procesie historycznym. Tempo zmian pozwala jednostkom na tworzenie kolektywnego systemu znaczeń dotyczących zjawisk zachodzących w sferze życia społecznego. W Polsce sytuacja jednoczesnej zmiany społecznej w kilku dziedzinach życia, w krótkim przedziale czasowym, zmusiła społeczeństwo do samodzielnego przystosowania się do nowych warunków, w których stare schematy funkcjonowania okazały się dysfunkcjonalne.
Tylko pewna część społeczeństwa okazała się być przystosowana mentalnie do życia w systemie liberalnej demokracji. W tych sferach społecznych proces socjalizacji przebiega zgodnie z naukowo wykazanymi prawidłowościami. Rodzice przekazują dzieciom prodemokratyczne i prorynkowe postawy, szkoła dostarcza podstawowej wiedzy o demokratycznym systemie. Zdobywanie wiedzy obywatelskiej znajduje sprzyjające warunki w rodzinach wykształconych i zainteresowanych polityką. Jednakże jak wskazują badania i rodzina, i szkoła, w swej większości, w niedostatecznym stopniu pełnią funkcje socjalizacyjne w sferze wychowania obywatelskiego. W minimalnym stopniu przygotowują młodzież do uczestnictwa w demokracji. Można sadzić, że zarówno dorośli, jak i ich dzieci żyjąc w systemie demokratycznym dopiero uczą się demokracji.
http://biblioteka.oap.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2013/03/urban-maria-socjalizacja-polityczna-w-okresie-polskiej-transformacji.pdf”]