Ryszard Zięba, „Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie”, Warszawa 2008

Troska państw i zbiorowych uczestników życia międzynarodowego o zapewnienie własnego bezpieczeństwa jest potrzebą o charakterze egzystencjalnym. W okresie zimnowojennego podziału Europy i świata bezpieczeństwo międzynarodowe w zasadzie było zależne od stanu stosunków między dwoma supermocarstwami: Związkiem Radzieckim i Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Na początku lat 90. blok wschodni, a następnie ZSRR przestały istnieć. Rozpoczęła się nowa epoka w rozwoju politycznym państw Europy Środkowej i Wschodniej, a w konsekwencji w historii świata. Najważniejsi gracze sceny międzynarodowej dokonali redefinicji swoich koncepcji bezpieczeństwa. Na początku XXI wieku wyraźnie widać wzrastającą rolę międzynarodową i ambicje takich mocarstw, jak Rosja, Chiny, Indie, Brazylia czy Unia Europejska. Bezpieczeństwo międzynarodowe z jednej strony podlega wszechogarniającym procesom globalizacji (właściwie internacjonalizacji), a z drugiej – regionalizacji.